Çatalca Hakkında Kısa Bilgiler?

• İstanbul’un bir ilçesi olmasına rağmen, burada yaşayan insanlar kendilerini İstanbullu olarak görmezler.  İstanbul’un iç kısmına yapılan yolculuklar, şehirlerarası yapılan yolculuk gibi gerçekleştirilir.
• Biraz İstanbullu, çokça Trakyalı bir ilçedir. 
• Ferhatpaşa ve Kaleiçi olarak 2 büyük mahalle vardır merkezinde. Kaleiçi, yapı olarak daha çok tarihi eser barındırır. Mübadele Müzesi, Kaleiçi Mahallesinde bulunmaktadır.
• Polis karakolunun hafif çaprazında Pita Yemekevi vardır. Selanik göçmeni yemeklerini, tatlılarını bulabilirsiniz burada…
• Çatalca bünyesinde birçok mağara yapılarını da bulundurur.
• Çatalca ilçesinde İstanbul’un su ihtiyacını karşıladığı göl ve barajlar bulunmaktadır. (Terkos Gölü, Sazlıdere Barajı…)
• Çatalca’nın hemen hemen her köyünde piknik alanı mevcuttur.
• Buranın birçok yerinde yaşı 500’e varan çınar ağaçları da bulunur.
• Mübadeleden önce burada Rumlar yaşamaktaydı. Rum mimarisiyle yapılmış yapılar da halen görülmektedir.
• Çatalca’da 1600 yıllık Ballıgerme Su Kemeri bulunmaktadır. Ne yazık ki kemer defalarca definecilerin hedefi olmuştur.
• Buranın önemli durakları olarak ve görülmesi gereken yerleri sıralayacak olursak:

Sanatçılara da esin kaynağı olan Çatalca Tren İstasyonu, Osmanlı sadrazamlarından Ferhat Paşa’nın Mimar Sinan’a yaptırdığı Balkan Savaşı’ndan sonra restore edilen Ferhat Paşa Külliyesi ve Hamamı, Ali Paşa Camii ve Ali Paşa Çeşmesi, Hacı Mahmut Çeşmesi, Çatalca Hamamı, Eski Aya Yorgi Kilisesi-Yeni Kaleiçi Camii, Topuklu Çeşmesi, Çatalca Mübadele Müzesi. Çatalca Surları, Çatalca Su Kemerleri, Evcik Kilisesi ile Çatalca ve Trakya’nın en önemli tarihi zenginliklerinden olan Anastasios Surları’nı sizlerle paylaşabiliriz. (Daha detaylı bir şekilde ‘ÇATALCA’DA GEZİLECEK YERLER’ başlığı altında sizlere aktaracağız.)

Çatalca İlçesi’nin Tarihe Tanıklığı

Çatalca’nın tarihine bakacak olursak Roma dönemine kadar dayandığını görürüz. Yaklaşık 2500 yıllık bir tarihe sahip olan Çatalca bölgesinin ilk yerleşimi Romalılar (M.Ö. 450) zamanında şimdiki İnceğiz Köyünün bulunduğu yerde olduğu söylenir. 2500 yıllık tarih sahnesinde birçok olaylara şahitlik yapmıştır Çatalca: Avrupa Hun Devleti’nin güçlü hükümdarı Atilla’nın Çatalca’dan geçip Büyükçekmece Gölü civarlarına gelerek Bizans’ı vergiye bağlamasına, Çatalca ve çevresindeki kaleleri zapt eden Sultan Murad’ın Makedonya Sırpları üzerine kuvvet sevk edişine, Fetret Devrinde İnceğiz köyü yakınlarında gerçekleşen Musa Çelebi ve Mehmet Çelebi’nin savaşına, Fatih Sultan Mehmet’in Çatalca’yı çetin bir mücadele ile ele geçirdikten sonra “Bu şehri Allah’a emanet ettim.” diyerek İstanbul’u kuşatmaya gidişine, buranın Osmanlı padişahlarınca avlak olarak kullanılmasına da şahit olmuştur… Bahsettiğimiz tarihi olayların bazılarının detaylarını gelin sizlerle paylaşalım. 375 Yılında Macaristan’a gelen Hunlar Balamir idaresinde devlet kurmuşlar, Muncuk’un ölümünden sonra Atilla iktidarı tek başına ele alınca I. Balkan (441) ve II. Balkan (447) seferlerine çıkmış bu seferlerinde Çatalca’dan geçerek Büyükçekmece Gölü önlerine gelmiş ve Bizans’ı vergiye bağlamışlardır. Avrupa Hunlar’ının bu hareketi Bizans İmparatoru Anastasius’u 507 – 511 yılları arasında Çatalca’nın Karadeniz kıyısındaki Evcik iskelesinden (Plajından) Silivri ilçesinin Batısındaki Karıncaburnuna kadar uzanan surları yaptırmak zorunda kalmıştır. Bu surlar Çin seddinden sonra Hunlar’ı durdurmak için yapılan dünyanın 2. büyük surudur. Ormanlık alandaki bölümü halen ayaktadır. Hun’lar dan sonra başka Türk Kavimleri de Çatalca’dan geçerek İstanbul’u kuşatmışlar ve tehdit etmişlerdir… Köklü bir geçmişe sahip olan Çatalca’nın ismini 93 Harbi’nin, Balkan Savaşları’nın ve Milli Mücadele dönemlerinin anlatıldığı tarihin tozlu sayfalarında görmek mümkündür. 1912’deki 1’inci Balkan Savaşı’nda Osmanlı Devleti, kendisinden ayrılarak ayaklanan Bulgaristan, Yunanistan, Sırbistan ve Karadağ’a karşı savaşa girmesi ve cephelerde aldığı yenilgiler sonucunda düşman kuvvetleri Çatalca’ya kadar ilerlemişlerdir. Çatalca savunmasına gelen ve düşmanı püskürttükten sonra Dağyenice Köyü civarında dinlenmeye çekilen yol yorgunu Redif Taburu, Bulgar askerlerinin saldırısına uğramış; Bulgar askerlerinin süngü hücumu ile Alaiye Taburu’na bağlı 657 asker  şehit olmuştur. Anadolu’nun farklı şehirlerinden cepheye koşarak şehit olan 657 askerden 157’si Alanya’dan (Alaiye) gelmiştir. Bugün Balkan Savaşının en kanlı muharebelerinin geçtiği Çanakça, Dağyenice, Yazlıkköy arasında kalan bu bölgede Âlaiye taburu anısına bir şehitlik bulunmaktadır… Çatalca Trakya’da Milli Mücadelede mühim rol oynamış Türk direniş kuvvetlerinin üssü olmuştur. Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Heyet-i Osmaniyesi vb. cemiyetlere öncülük etmiştir. Çatalca ve Çatalcalı vatanseverler bu Trakya Paşaeli Cemiyetinin çalışmalarına Lüleburgaz ve Edirne kongrelerine İstanbul’un bütün engellemelerine rağmen katılmışlardır… Çatalca, Cumhuriyet Döneminde de önemini korumuştur. Cumhuriyetin ilk yıllarında Yunanistan ile yapılan nüfus mübadelesi sonrasında Çatalca’da bulunan Rumlar Yunanistan’a göç ederek Nea (Yeni Çatalca) adı verdikleri bir yerleşim yeri kurmuşlardır. Yunanistan’dan ise çok sayıda Türk Çatalca ve havalisine gelerek merkeze ve Rumların terk ettiği köylere yerleşmişlerdir. 2. Dünya Savaşı tehlikesine karşılık Çatalca ilçesinin stratejik önemi bir kez daha gün yüzüne çıkmış, savaş tehlikesine karşılık Anastasius suru ve Balkan savaşları müstahkem mevkiine paralel olarak Terkos gölü yakınlarından başlayıp Büyükçekmece’ye kadar uzanan bir savunma hattı kurulmuştur.  Kurulan savunma hattına dönemin Genel Kurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak olması nedeniyle “Çakmak Hattı” adı verilmiştir. Çatalca Cumhuriyet döneminde gelişimini ve büyümesini sürdürmektedir. 1924-1926 yıllarında vilayet (il) olan İstanbul ilçesi. 1926 yılında Çatalca Valiliği kaldırılıp, Çatalca tüm topraklarıyla İstanbul’a bağlı bir ilçe haline getirilmiştir… Tarihin birçok kalıntısını barındıran ve doğasıyla sizlere huzur veren bu güzel ilçeyi ziyaret etmenizi öneriyoruz.

İlçenin Ekonomik Faaliyetleri

Tarihinde bu kadar önemli olayları görmüş ilçenin gelin bir de ekonomisine bakalım… Tarım, hayvancılık ve sanayi ilçenin önemli ekonomik faaliyetlerini oluşturur. Sanayi bitkilerinden ayçiçeğinin en fazla ekilen ürün olduğu görülür. Bunun yanında karpuz, kavun, arpa ve çeşitli sebzeler diğer ürünlerin arasında görülür. Bu ilçede hayvancılığa çok daha önem verilir ve önemli ölçüde hayvansal gıdalar üretilir. Tereyağ, peynir, yoğurt bunlardan birkaçıdır. Kümes hayvancılığı da çokça görülür. Buradaki ürünler organik bir şekilde yetiştirilip insanlara ulaştırılır. İlçe birçok sanayi kuruluşlarına da ev sahipliği yapar. Trakya Serbest Bölgesi de burada yer alır. Ayrıca Çatalca’da 20 adet rüzgar türbinli elektrik santrali bulunur. Kırsal turizm açısından önemli konumdadır Çatalca. Birçok piknik alanları bulunur ve buraları işleten insanlar geçimlerini sağlayabilmektedir. Çatalca ilçesine yatırımlar da her geçen gün artmakta. Yeni bağlantı yolları hız kesmeden yapılmaya devam ediliyor. Bazı yeni yerleşim yerlerinin de açıldığı gözlenmekte. Umuyoruz ki ilçenin doğası bozulmadan tüm bunlar en az hasarla yapılır…

Çatalca’nın Nüfusu ve Doğası

İstanbul’un en çok köyü olan Çatalca’nın nüfusu 2019 yılının verilerine göre 73.718 kişiden meydana gelmektedir. Nüfus bakımından Adalar ve Şile’nin ardından İstanbul’un en küçük ilçesidir. Aynı zamanda coğrafi olarak İstanbul’un en büyük ilçesi durumundadır. Bu yüzölçümünün büyük çoğunluğunu da orman ve yeşillikler oluşturur. İstanbul’un akciğerleridir. Mavi ve yeşilin dans ettiği bir yerdir Çatalca. İlçenin Karadeniz kıyısında kuzey kesiminde Yıldız Dağları’nın devamı olan ormanlarla kaplı yükseltiler yer alır. Bunların güneyinde verimli ovalar başlar. İstanbul’un içme suyu ilçe sınırları içindeki Durusu Gölü ve Büyükçekmece baraj gölünden sağlanır. Yıldız Deresi başta olmak üzere Durusu Gölü’ne su taşıyan birçok irili ufaklı dere vardır. Kent, güney batısında 330 metreye kadar yükselen ve Yıldız Dağları’nın devamı olan tepelerin ova ile birleştiği alanda kurulmuştur. İlçe sınırları içinde on altısı merkez belediyeye bağlı olmak üzere toplam kırk iki köy vardır… Şehrin kalabalık ve gürültülü yaşantısından kaçıp buralara gelindiğini söylemek isteriz. Karadeniz’e kıyısı olan ilçenin birçok plajı da mevcuttur. Çatalca’nın köylerinden biri olan Yalıköy ve milli park statüsündeki Çilingoz Plajı arasında insan eli değmemiş koylar mevcuttur. Sıcak yaz aylarında Çilingoz Plajı’na günübirlik gidebilir veya birkaç gün kamp kurabilirsiniz. Yaz aylarında İstanbullular tarafından tercih edilen plajlardandır. Deniz, orman ve gölün arasında ruhunuzu dinlendirebileceğiniz plaj, Çatalca’nın Binkılıç Beldesi’nde bulunuyor… Kışın yapraklarını döken ağaçlar bahar döneminde sizleri canlı renkleriyle karşılar. Doğası ve temiz havası size huzur verecektir. Elektriğinizi atıp enerjinizi yeniden toplayabileceğiniz bir yer; geldiğiniz halden daha pozitif bir enerjiyle ayrılacağınıza bahse girebiliriz… Buranın köylerinde Anadolu’da özlediğiniz köy hayatını yaşamanız, görmeniz mümkündür. İstanbul’un batısında yer alan ilçe birbirinden güzel köyleri ve doğal yaşamıyla hayliyle ünlenmiştir. Sessiz ve sakin yaşantısıyla da meşhurdur Çatalca. Bütün bunlar bir araya gelince İstanbul’a köyünü bırakıp gelenlerin yeniden kendi köyüne benzer bir köy hayatı yarattığı da görülmektedir… İstanbulluların şehir yaşantısından kaçıp kaçamak yaptığı bir yer haline gelmiştir. Çatalca’nın hafta sonları misafir akınına uğradığını söylesek yanılmamış oluruz sanırım. Mesire alanlarının çokluğundan ve doğal ürüne daha kolay erişilebildiğinden bu bölge tercih ediliyor diyebiliriz. Tabii ki bunlarla beraber eşsiz doğasını da unutmamak gerekir.

Çatalca ve Köylerine Nasıl Ulaşırım?

İstanbul’a 59 km olan Çatalca’ya E-5 ve TEM üzerinden kendi aracınızla gelebileceğiniz gibi İstanbul Yenibosna’dan halk otobüsleriyle de gelebilirsiniz. İstanbul – Edirne TEM yolunu kullanacak araçlar Çatalca Büyükçekmece gişelerinden çıkış yaparak 5 km bir yolculuk ile Çatalca ya ulaşabilirler. İstanbul’a halk otobüsü seferleri E-5 kara yolu üzerinden Yenibosna – Çatalca / Çatalca – Yenibosna olmak üzere karşılıklı 10 dakika da bir yapılmaktadır ve ortalama 1 saat sürmektedir. Deniz yoluyla gelmek isterseniz Eminönü-Büyükçekmece deniz otobüsü ile Büyükçekmece’ye kadar gelip, oradan da 17 km yol alarak Çatalca’ya ulaşabilirsiniz. Çatalca’ya vardığınızda sizi mütevazı bir ilçe merkezi karşılar. Köylere varmadan ihtiyaçlarınızı karşılayabileceğiniz bir yer. Buradan alışverişlerinizi yapıp köylerin yolunu tutabilirsiniz. Merkezden kalkan otobüs ve minibüslerle de Çatalca’nın köylerine ulaşabilirsiniz…